KUR’AN’DA İSMİ GEÇEN SAHABE ZEYD BİN HARİSE(RA)

Ashab-ı kiramın büyüklerinden ve Peygamber Efendimizin azadlı kölesi Zeyd, Yemenlidir. Oğluna nisbetle “Ebû Üsâme”künyesi ile tanınır.

Zeyd çocuk yaşlarında iken annesi ile birlikte akrabalarını ziyarete gider. Burada baskına uğrarlar ve Zeyd esir alınır. Mekke’ye getirilip satılığa çıkarılır. Hazreti Hatice’nin yeğeni Hakim bin Hizam, Zeyd’i 400 dirheme satın alır ve halası Hazreti Hatice’ye hediye eder. O da Zeyd’i Peygamber Efendimize hediye eder. Peygamber Efendimiz onu derhal azad ederek yanına alır.

Hazreti Hatice, Hazreti Ebu Bekir ve Hazreti Ali’den sonra iman eden dördüncü kişi Zeyd bin Harise’dir. Azad olmuş köleler içinde ise ilk müslüman olma şerefi Zeyd’e aittir.

Mekke’de iken pek çok eza ve cefalara uğrayan Zeyd bin Harise Peygamber Efendimiz (ASM)ile birlikte Taif halkını İslamiyete davet için Taife gider. Tâif’ten dönüş yolunda Taifliler Peygamber Efendimiz (ASM)ı taşa tuttular. Hazreti Zeyd, Peygamberimizi atılan taşlardan korumak için, O’nun önüne, arkasına, sağına soluna geçerek siper olmuştur. Hicret izni çıkınca Medine’ye hicret etti.

Zeyd bin Harise, Bedir harbinden Mute harbine kadar Peygamber Efendimizin bulunduğu bütün gazvelere katılmıştır. Bu gazve ve savaşların bir çoğunda kumandanlık ederek, şecaati ve kahramanlığı ile örnek olmuştur. Onun mertliği, fedakarlığı ve kahramanlı­ğı, sahabiler arasında meşhurdu. Resul-i Ekrem, Müreysi Gazası’na çıktıkları sırada, Medine’de onu kendi yerine vekil bırakmıştı. Bu hareketiyle idareciliğin soyla sopla değil, takva, fedakarlık ve dirayet ile olabileceğine dikkat çekmiştir.

Kur’an-ı Kerimde Ahzap Suresi 37 nci ayette Zeyd(RA)ın ismi geçmektedir. Ashab-ı kiram içinde Zeyd’den başka hiçbir kimsenin ismi açıkça Kur’an’da zikredilmemektedir.

Peygamber Efendimiz(ASM), Hicretin sekizinci yılında Şam bölgesinde Mute savaşı için hazırlanan orduya:

“Ordunun kumandanı Zeyd’dir. O şehîd olursa yerine Cafer, o da şehid olursa Abdullah bin Revaha kumandan olsun” buyurdular. Bu savaşta her üçü de peş peşe şehid olmuşlardır. Allah onlardan razı olsun.