ÜSTAD HAZRETLERİ’NİN RUS ESARETİNDEN KURTULUŞU

Üstad Bediüzzaman Hazretleri’nin, Rus esaretinden firar hadisesi nasıl olmuştur? Bununla ilgili bilgiler nelerdir?

Üstad Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin Rus esareti ile ilgili resmi evraklarda birçok kayıt vardır. Bunun dışında Üstad Hazretlerinin Van da talebelerine hikaye ettiği olay 1970 li yıllarda Molla Hamid Ağabey tarafından birçok yerde anlatılan ve o yıllarda yüzlerce insanın dinlediği hatıra şöyle:

“Ben Rusya’da esirken, firar edeceğim günlerde, her zaman kamp içine girip çıkan Arap kıyafetli bir adam bana bir gün dedi ki; “Sen buradan kaçmak ister misin?”

Ben dedim: “İsterim ama,nasıl kaçayım? Kampın etrafındaki surdan nasıl çıkarım?”

O dedi: “Bu iş kolay. Ben sana elbisemi veririm, giyersin ve çıkarsın, kimse sana bir şey demez. Surun yanında buluşur, sana yolu tarif ederim, dedi.

Ben onun elbisesini giydim ve surun kapısından çıktım. Kimse bir şey demedi. Sonra o zat geldi, elbisesini iade ettim. Bana yolu tarif etti. Bir ormanın içine daldım, orada yolu ve yönü kaybettim Sonra orada otlayan ineğe rast geldim. Bu hayvan herhalde insanların olduğunu gösterir diye, hayvanı yürüttüm, ben de arkasından yürüdüm. Biraz gittik, bir mağaraya geldik. Hayvan mağaraya girdi. Ben de arkasından girdim. İçerde pir-i fani ihtiyar bir zat vardı. Selam verdim. O da benim ismimi, künyemi, lakabımı söyleyerek “ve Aleykümüsselam!” dedi. Beni oturttu, “herhalde karnın açtır” dedi. “Ama benim yiyeceğim ekmeğim bitmiş. Ben sana şu ineğimden biraz süt sağayım, onu içersin”dedi. Sütü içtikten sonra, O ihtiyar zat bana yolu tarif etti, izin isteyerek ayrıldım.”

Daha sonra Üstad Hazretlerinin, Isparta hayatında talebeleri bir gazetede Binbaşı Ali Haydar Bey’in hatıralarında bu Rus esareti ile ilgili haber yer alır. Üstad Bediüzzaman Hazretleri’nin Rus esareti dönüşü yolculuk hikâyesi ile alakalı bir talebesinin sorduğu “Rusya’dan nasıl kaçtın, Sibirya’dan nasıl kurtuldun ? sualine mukabil:

‘Allah’ın inayetiyle kurtuldum artık gerisini karıştırma’ demiştir.”

Lem’alarda İhtiyarlar Risalesinde, Üstad Hazretlerinin, Rus esareti ile bilgiler vardır. Üstad Bediüzzaman hazretlerinin Rus esareti yolculuğu akabinde İstanbul’a geliş haberini, 8 Temmuz 1918 tarihli Tan Gazetesi haber olarak vermiştir.

Bir de 1948 senesinde, Sünnet Gazetesinde Üstad’ın haberi yokken neşredilen, “Bediüzzaman’ın akıllara hayret veren bir seciyesi” başlığı altında, “Rus Başkumandanı Nikola Nikolaviç’e ayağa kalkmamak hadisesi” yayınlanmıştır. Bu yazı Tarihçe-i Hayat’a ve Şuâlar’a alınmıştır. Onu da “Gazetenin bu fıkrasının yazılmasını Üstad’ımız emretmedikleri halde, hem çok merakaver, hem çok ibret hem çok heyecan verici olmasından buraya yazılmıştır. Hüsrev”.