NURUN HAMİSİ EŞREF EDİP

1882 yılında Selanik’te dünyaya gelen Eşref Edip Fergan, 14 Ağustos 1908 yılında Mehmed Akif Ersoy ile birlikte Sırat-ı Müstakim adıyla haftalık bir dergi çıkarmıştır. Dergi daha sonra Sebilürreşad adıyla yayın hayatına devam eder. O devrin ileri gelen İslam ulemasının çok değerli eserleri bu dergi de yayınlanır.

O yıllarda Bediüzzaman Hazretleri yakın dostu olan Eşref Edip’in dergisi Sebilürreşat’ta yazılar yazmıştır. Uzun bir ayrılıktan sonra 1952 yılında İstanbul’da Üstad Hazretleri ile tekrar bir araya gelen Eşref Edip bu görüşmelerini veciz ifadelerle kaleme almış ve Tarihçe-i Hayat’ta yayınlamıştır.

Neşrettiği dergilerde İslam’ın korkusuz bir kalemi olan Eşref Edip, her dönemde Said Nursi ve talebelerinin uğradığı amansız saldırılarda onların yanında yer almış ve onların koruyucusu olmuştur.

Risale-i Nur Talebelerinin ”Küçük Tarihçe-i Hayat” olarak bildiği eseri de kaleme alan Eşref Edip, bu eserini 1952 yılında yayınlamıştır. Eşref Edip’in Üstad Bediüzzaman Said Nursi ile alakalı üç adet neşredilmiş eseri vardır.
.Risale-i Nur Müellifi Said Nur ve Nurculuk (1952)
.Bediüzzaman Said Nur ve Nurculuk, Tenkid, Tahlil (1963)
.Risale-i Nur Muarızı Yazarların İsnatları Hakkında İlmi bir Tahlil (1965)

Ayrıca, Sebilürreşad, Yeni İstiklal, Bugün, Sabah ve İttihad gazetelerinde Üstad Bediüzzaman Hazretleri ile alakalı araştırma ve makaleler yayınlamıştır. Risalelerde ve Üstad Bediüzzaman Hazretlerinin mektuplarında Eşref Edip’ten övgü ile bahseden kısımlar vardır. Üstad Hazretleri Sebilürreşad’ın 50 nci yıldönümü olan 1958 yılında Eşref Edip’e şu tebriği göndermiştir:

“Esselâmü aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtühü,

“Aziz, muhterem, sıddık, envâr-ı İslâmiyeyi elli seneden beri neşreden, hakaik-i İslâmiyeyi ehl-i dalâlete karşı müdafaa eden ve elli seneden beri benim maddî manevî bir hakikî kardeşim ve meslektaşım, Eşref Edip!”

“Sebilürreşad’ın ellinci sene-i devriyesi münasebetiyle gayet samimî ve uzun bir mektup yazacaktım. Fakat pek şiddetli hasta olduğumdan, hattâ konuşmaya da iktidarım olmadığından, Risale-i Nur’a havale ediyorum. Onda Sebilürreşad’ın mahiyetini, hizmetini gösteren mektuplar vardır. Zaten Sebilürreşad, Nur’ların mühim parçalarını neşretmiştir. Tarihçe-i Hayat Sebilürreşad’ın elinci sene-i devriyesine tam bir tebriknâme hükmündedir.”

Duanıza muhtaç gayet hasta
Said Nursi (Sebilürreşad, XII/277)

Emirdağ Lahikasında yer alan bir diğer mektupta ise Üstad Bediüzzaman Hazretlerinin, Eşref Edip ile alakalı şu ifadeleri yer alır.

”Aziz, Sıddık kardeşlerimiz Ziya ve Abdülmuhsin!

Üstadımız diyor ki:

“Eşref Edib kırk seneden beri iman hizmetinde benim arkadaşım ve Sebilürreşad’da makale yazan ve şimdi vefat eden çok kıymetli kardeşlerimin mümessili ve hakikî İslâmiyet mücahidlerinden bir kardeşimdir ve Nur’un bir hâmisidir. Ben vefat etsem de Eşref Edib, Nurcular içinde bulunmasıyla büyük bir teselli buluyorum.”

“Fakat Nur Risalelerinin ve Nurcuların siyasetle alâkaları yok ve Risale-i Nur, rıza-i İlahîden başka hiç bir şeye âlet edilmediğinden, mümkün olduğu kadar Risale-i Nur’un mensubları, içtimaî ve siyasî cereyanlara karışmak istemiyorlar. Yalnız Sebilürreşad, Doğu gibi mücahidler iman hakikatlarını ehl-i dalaletin tecavüzatından muhafazaya çalıştıkları için, ruh u canımızla onları takdir ve tahsin edip onlarla dostuz ve kardeşiz, fakat siyaset noktasında değil.”

“Çünkü iman dersi için gelenlere tarafgirlik nazarıyla bakılmaz. Dost düşman derste fark etmez. Hâlbuki siyaset tarafgirliği, bu manayı zedeler. İhlâs kırılır. Onun içindir ki, Nurcular emsalsiz işkencelere ve sıkıntılara tahammül edip Nur’u hiç bir şeye âlet etmediler. Siyaset topuzuna el atmadılar.”

“Hem Nur Risaleleri küfr-ü mutlakı kırdığı için, küfr-ü mutlakın altındaki anarşiliği ve üstündeki istibdad-ı mutlakı kırdığı cihetle, bir nevi siyasete teması var tevehhüm edilmiş. Hâlbuki Nur’un tercümanı, birtek mes’ele-i imaniyeyi dünya saltanatına değişmediğini mahkemelerde dava edip yirmi beş sene tarz-ı hayatıyla ve emarelerle isbat etmiştir.”

(Kardeşleriniz
Sadık, İbrahim, Zübeyir) (Emirdağ Lâhikası-II, 30. Mektup)

Üstad Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin, ”Nur’un bir hamisi ve İslamiyet mücahidlerinden bir kardeşim” dediği Eşref Edip Fergan 15 Aralık 1971 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Kendisine Allah’tan rahmet dileriz.