KORKU VE ÜMİD

Risale-i Nur’da geçen, Kabz ve Bast halleri ne demektir? İnsan bu hallere girince ne yapmaslıdır?

Kelime olarak, Kabz, el ile tutma, Bast ise açma ve yayma anlamına gelir. Özellik olarak kabz, ruhen tutukluluk, içine kapanma, bir şey düşünmeye ve söylemeye isteksizlik. Bast ise ümitle dolma, ruhen genişlik ve coşkunluk halidir.

Risale-i Nur’da

Kastamonu Lahikasında, Üstad Hazretleri, “Çünki emn ü ye’sin vartasına düşmemek hikmetiyle havf u reca müvazenesinde, sabır ve şükürde bulunmak için kabz-bast haletleri, celal ve cemal tecellisinden intibah ehline gelmesi; ehl-i hakikatça medar-ı terakki bir düstur-u meşhurdur.” (Kastamonu Lahikas)

İnsanın zaman zaman ruhen daralacağına veya ferahlık duyacağına dikkat çeken Üstad Bediüzzaman Hazretleri, bunu aşmanın yolunu ise, ümid ve korku arasında bulunmak, sabır ve şükürle mukabele etmeyi bize ders veriyor. Bu iki halin de insanın manevi yükselişine yardım eden iki kanat olduğunu söylüyor.

Korku ve ümid arası

Kabz ve bast halleri insanı korku ve ümit arasında dengede tutar. Kişi kabz halinde tövbe ve istiğfar ile Allah’a yönelir, manen terakki eder. Bast halinde ise şükrederek derecesini artırır. İnsan, devamlı kabz halinde yaşasa bütün ümidini kaybedebilir. Sürekli bast hali yaşayan kimsede ise akibetini garanti görebilir.

Elhasıl bu iki hal ile insan kendini sürekli kontrol altında  tutabilir. Kabz halini yenebilen insan, en yüksek mertebelere çıkar. O zamanda insanın ulvi hisleri zirvededir. Bu haller mümin insanın, manevi hayatında bir çok mertebeleri elde edip kazanmasına yol açar.

Cenab-ı Hakk, insanı ruhi tutukluluk,(kabz) haliyle imtihana tabi tutarak; sabrımızı, sebatımızı ve metanetimizi test ettiği gibi,ümidle dolma çoşma (bast) hali ile de, hamdimizi, şükrümüzü ve gayretimizi ölçer.

Bu iki hal, biri birisiz olamaz. Her ikisi de insanın faydası içindir. Biz mümin insanlara yakışan hal, ihlas ve samimiyetle bu iki tarz imtihandan başarı kazanıp  çıkıp,  hayattan imanla mezun olmaktır.