KUMANDAN SAHABE İYAZ BİN GANM(RA)

Miladi 582 de Mekke’de doğan, İyaz bin Ganm, Hudeybiye anlaşmasından önce İslamiyeti kabul edip, müminlerin safına katılmıştır.

Mekke’de müminlere yapılan eziyet ve baskıdan dolayı İyaz bin Ganm’da İkinci Habeşistan hicretine iştirak etmiştir. Daha sonra Medine’ye hicret etmiştir.

Bedir, Uhud ve Hendek başta olmak üzere Peygamber Efendimiz (ASM) ile birlikte bütün gazveler de yer almıştır. İslamiyeti kabul etmeyen kadınlarla evliliği sürdürmeyi yasaklayan Bakara Suresi 221 nci ayeti indiğinde müslüman olmayan karısı Ümmü’l-Hakem bint Ebu Süfyan’a ödediği mehri geri alarak ondan ayrılmıştır.

Halife Hz. Ebu Bekir döneminde kumandan olarak Irak’a gönderilen İyaz bin Ganm, Halid bin Velid ile birlikte Dümetülcendel’i ikinci defa fethetti, ve buraya vali tayin edildi. Dımaşk’ın fethinde de süvari birlikleri kumandanlığı görevini yaptı.

Yermük Savaşındaki beş kumandandan biri olan İyaz, hezimete uğrayan Bizans ordusundan kaçanları Malatya’ya kadar takip edip onların cizre ödemeyi kabul etmeleri ve anlaşma yapmaları üzerine geri döner.

Kudüs’ün fethine de katılan İyaz bin Ganm, ertesi yıl Halep’in fethine katılıp onlarla anlaşma yaptı. Ebu Ubeyde bin Cerrah vefat etmeden İyaz’ı yerine vekil bırakır. Hz. Ömer (RA) O’nu Humus, Kınnesrin ve El-Cezire valiliğine getirerek bölgenin fethi ile görevlendirdi. İyaz, El-Cezire’yi birkaç günlük kuşatmanın ardından Rakka’yı barış yoluyla teslim aldı. Buradan Ruha’ya (Urfa) hareket etti. Ruhalılarla da bir anlaşma yaptı. Nusaybin’i de Ruha’nın şartlarıyla teslim alan İyaz, Irak’ta bulunan Sa’d bin Ebu Vakkas’ın isteği üzerine ona bir yardımcı kuvvet gönderir, kendisi de Mardin ve civarını fethederek Musul’a yönelir. El-Cezire bölgesindeki bütün toprakları İslam topraklarına katar.

Rakka’da iken Halife Hz. Ömer (RA) dan Şam’a dönmesi ve vali Yezid bin Ebu Süfyan’nın ölümü halinde idareyi ele almasını isteyen mektubu üzerine yola çıkan İyaz bin Ganm Humus’a ulaştığında vefat eder. Burada Halid bin Velid’in kabri yanına defnedilir.

Dürüst ve cömert bir kişiliğe sahip olan İyaz bin Ganm’ın rivayet ettiği bir hadis Ahmed bin Hanbel’in El-Müsned’inde yer almıştır. Allah, O’ndan razı olsun.